Wiele osób uważa, że największym samolotem świata jest Airbus A380. To nieprawda – Antonov An-225 Mrija pozostaje bezkonkurencyjny pod względem rozpiętości skrzydeł i maksymalnej masy startowej. Choć konstrukcja została zniszczona podczas wojny na Ukrainie, jej parametry wciąż wyznaczają granice tego, co możliwe w lotnictwie cywilnym. Ranking największych maszyn latających obejmuje zarówno samoloty pasażerskie, jak i transportowe giganty o zaskakujących możliwościach.
Antonov An-225 Mrija – niekwestionowany gigant
An-225 powstał w latach 80. jako część radzieckiego programu kosmicznego. Miał transportować wahadłowiec Buran na grzbiecie, podobnie jak amerykański Boeing 747 z promem kosmicznym. Rozpiętość skrzydeł wynosiła 88,4 metra, długość 84 metry, a maksymalna masa startowa osiągała rekordowe 640 ton.
Samolot napędzało sześć silników Progress D-18T, każdy o ciągu 23 tony. Ładownia mierzyła 43 metry długości i mogła pomieścić ładunek o masie do 250 ton. W praktyce An-225 przewoził między innymi lokomotywy, generatory wiatrowe czy kompletne fabryki.
An-225 wykonał pierwszy lot w 1988 roku, ale przez większość kariery pozostawał jedynym egzemplarzem swojego typu. Drugi samolot nigdy nie został ukończony.
Zniszczenie Mriji w lutym 2022 roku podczas rosyjskiego ataku na lotnisko Hostomel oznacza koniec epoki tego wyjątkowego samolotu. Ukraińcy zapowiadają odbudowę, ale koszt szacuje się na kilka miliardów dolarów.
Airbus A380 – król pasażerów
A380 to największy samolot pasażerski świata i jedyny dwupokładowiec tej klasy w eksploatacji. Rozpiętość skrzydeł wynosi 79,75 metra, długość 72,7 metra, a maksymalna masa startowa 575 ton. W typowej konfiguracji zabiera 525 pasażerów, choć teoretycznie może pomieścić nawet 850 osób.
Program A380 startował z wielkimi nadziejami, ale okazał się komercyjną porażką. Linie lotnicze preferują mniejsze, ale bardziej ekonomiczne samoloty na trasach długodystansowych. Produkcja zakończyła się w 2021 roku po dostarczeniu 251 egzemplarzy.
Problemy eksploatacyjne A380
Gigantyczne rozmiary A380 ograniczają liczbę lotnisk, na których może operować. Wymaga specjalnie przystosowanych terminali, wzmocnionych dróg kołowania i odpowiedniej infrastruktury naziemnej. Tylko około 140 lotnisk na świecie może obsłużyć tego samolotu.
Koszty eksploatacji również okazały się wyższe niż przewidywano. Cztery silniki Rolls-Royce Trent 900 lub Engine Alliance GP7200 spalają znacznie więcej paliwa niż nowsze, dwusilnikowe konstrukcje jak Boeing 787 czy Airbus A350.
Antonov An-124 Rusłan – transportowy kolos
An-124 to największy seryjnie produkowany samolot transportowy świata. Rozpiętość skrzydeł wynosi 73,3 metra, a maksymalna masa startowa osiąga 405 ton. W przeciwieństwie do swojego większego brata An-225, Rusłan doczekał się 55 egzemplarzy.
Samolot powstał jako cywilna wersja strategicznego transportowca, ale szybko znalazł zastosowanie w lotnictwie komercyjnym. Jego ładownia o wymiarach 36 × 6,4 × 4,4 metra pomieści praktycznie wszystko – od czołgów po elementy elektrowni.
Unikalne rozwiązania konstrukcyjne obejmują:
- Otwierane dzioby i rampy tylne dla ułatwienia załadunku
- System klękania podwozia obniżający poziom ładowni
- Suwnice wewnętrzne o udźwigu 30 ton
- Możliwość lądowania na nieutwardzonych pasach
Boeing 747-8F – amerykański gigant
Najnowsza wersja legendarnego Jumbojeta to przede wszystkim samolot cargo. Boeing 747-8F ma rozpiętość skrzydeł 68,4 metra i może zabrać na pokład do 134 ton ładunku. Choć mniejszy od europejskich i ukraińskich konkurentów, wyróżnia się niezawodnością i dostępnością części zamiennych.
W wersji pasażerskiej 747-8 Intercontinental zabiera 467 osób w typowej konfiguracji. Jednak popyt na tak duże samoloty pasażerskie maleje, więc Boeing koncentruje się na wersji cargo, która wciąż cieszy się zainteresowaniem linii lotniczych.
Ewolucja serii 747
Pierwszy 747 wzniósł się w powietrze w 1969 roku i przez dekady pozostawał największym samolotem pasażerskim świata. Wyprodukowano ponad 1570 egzemplarzy wszystkich wersji, co czyni go jednym z najbardziej udanych szerokokadłubowców w historii.
Produkcja 747 zakończy się w 2022 roku, kończąc ponad 50-letnią karierę tego kultowego samolotu. Ostatnie egzemplarze to wyłącznie wersje cargo dla firm takich jak UPS czy Atlas Air.
Airbus A340-600 – najdłuższy samolot pasażerski
Choć nie jest największy pod względem masy czy rozpiętości skrzydeł, A340-600 może pochwalić się długością 75,36 metra – więcej niż jakikolwiek inny samolot pasażerski. Ta wyciągnięta wersja A340 zabiera do 380 pasażerów i ma zasięg ponad 14 000 kilometrów.
Cztery silniki Rolls-Royce Trent 556 zapewniają niezawodność na trasach długodystansowych, ale jednocześnie oznaczają wysokie koszty eksploatacji. W dobie ekonomicznych dwusilnikowców A340 szybko stracił na popularności.
Virgin Atlantic używa A340-600 na trasie Londyn-Sydney z międzylądowaniem, co czyni ją jedną z najdłuższych komercyjnych tras lotniczych świata.
Stratolaunch Model 351 – rekordowa rozpiętość
Choć technicznie nie jest samolotem transportowym ani pasażerskim, Stratolaunch zasługuje na wspomnienie ze względu na rekordową rozpiętość skrzydeł wynoszącą 117 metrów. Ten eksperymentalny samolot służy jako platforma startowa dla rakiet kosmicznych.
Konstrukcja przypomina dwa połączone kadłuby Boeing 747, napędzane sześcioma silnikami Pratt & Whitney PW4056. Pierwszy lot odbył się w 2019 roku, ale przyszłość programu pozostaje niepewna po śmierci założyciela firmy, Paula Allena.
Największe samoloty świata reprezentują szczyt inżynierii lotniczej, ale ich przyszłość zależy od praktycznych potrzeb rynku. Podczas gdy giganty pasażerskie ustępują miejsca mniejszym, bardziej ekonomicznym maszynom, samoloty transportowe wciąż znajdują swoje zastosowanie w przewozie ładunków o nietypowych gabarytach.