Nowe prawa wirtualnego konsumenta

Wzrost znaczenia nowej ekonomii wpływa na stosowane w praktyce formy sprzedaży czy reklamy towarów i usług. Nietrudno spostrzec, że oznacza to między innymi znacznie częstsze niż do tej pory zawieranie umów za pomocą różnorodnych form komunikacji, jakie oferują sieci rozległe, a więc przy nieobecności stron. Słowem – umów zawieranych na odległość. Umów tych nie należy zresztą utożsamiać wyłącznie z nowoczesnymi środkami komunikacji – należy do nich również tradycyjna sprzedaż wysyłkowa i każda inna forma dystrybucji produktów, w której do zawarcia umowy dochodzi za pomocą dowolnego środka porozumiewania się na odległość.

W przypadku tego rodzaju sposobu zawierania umów istnieje wiele zagrożeń dla interesów konsumenta – począwszy od prywatności, poprzez odpowiednią informację o produkcie, aż do odpowiedniej realizacji umowy i odpowiedzialności za wady produktu. Dlatego też ochrona konsumenta jest kilkuetapowa, a jego prawom odpowiadają wyraźnie określone przez ustawę obowiązki przedsiębiorcy.

Ochronie prywatności służyć ma szczegółowa regulacja sposobu składania propozycji zawarcia umowy. Do złożenia propozycji zawarcia umowy, obojętne, czy w postaci oferty, zaproszenia do składania ofert lub zamówień, czy rozpoczęcia rokowań, niezbędna jest zgoda konsumenta.

Należy przy tym pamiętać, że nie tylko omawiana ustawa reguluje problematykę uciążliwych dla konsumenta ofert. Również w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z 16 kwietnia 1993 roku znajdziemy przepis art. 16 ust. 1 pkt 5, zgodnie z którym czynem nieuczciwej konkurencji jest reklama, “która stanowi istotną ingerencję w sferę prywatności, w szczególności przez uciążliwe dla klientów nagabywanie w miejscach publicznych, przesyłanie na koszt klienta nie zamówionych towarów lub nadużywanie technicznych środków przekazu informacji”. W tym kontekście za nieuczciwą reklamę uznany może być spam, a więc niechciane przesyłki o treści reklamowej przesyłane pocztą elektroniczną.

Wychodząc z założenia, że tylko należycie poinformowany konsument jest w stanie swobodnie podjąć decyzję o zakupie produktu, ustawa nakłada na przedsiębiorców szereg obowiązków o charakterze informacyjnym. Sama propozycja zawarcia umowy powinna zawierać informacje o chęci zawarcia umowy. Co więcej – informacja ta powinna być jednoznaczna i zrozumiała.