Praca na odległość wciąż odległa

Mimo braku precyzyjnych sformułowań prawnych, istnieją już indywidualne i zbiorowe umowy pracownicze, które można traktować jako wzorce dla przyszłych rozwiązań. Kodeks pracy nie zawiera wprost sformułowań, dotyczących telepracy, ale niektóre paragrafy można do niej pośrednio odnieść. Jednak dopóki w środowisku pracowniczym nie zaistnieje wzorcowa umowa o telepracę, dopóty rację bytu będzie miała telepraca wykonywana w ramach umów zlecenia i o dzieło lub samodzielnej działalności gospodarczej (na zasadzie outsourcingu). Takie prowizoryczne rozwiązania mają jednak słabą stronę. Praca zdalna jest wykonywana najczęściej przy komputerze, dlatego najbliższe tej problematyce jest rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe wraz z załącznikiem ustalającym minimalne wymagania bhp wobec takich stanowisk. Zostało ono wydane na podstawie kodeksu pracy, co oznacza, że odnosi się jedynie do pracodawców i pracowników, nie obejmuje natomiast sytuacji, kiedy praca wykonywana jest na podstawie umów zlecenia czy o dzieło.

Akty odnoszą się do wszystkich zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, co pozwala wnioskować, że ustawodawca na równi traktuje miejsca, w których osoby mają wykonywać powierzone im czynności, czyli siedzibę firmy bądź dom.

W praktyce jednak treść rozporządzenia, przewidująca np. obowiązkowe przerwy w pracy, limit godzin czy kontrolę stanowisk pracy, w dużej mierze nie przystaje do wykonywania pracy poza siedzibą firmy i tym samym co najmniej części jego przepisów nie można zastosować wobec telepracowników. Dotyczy to jednak tylko fragmentów zawartych w rozporządzeniu norm. Te bowiem, które regulują np. zagadnienia związane z opieką lekarską, z pewnością powinny być stosowane także wobec pracowników wykonujących pracę w domu. Najbardziej problematyczne jest stosowanie w odniesieniu do zatrudniania telepracowników wymagań dotyczących stanowiska pracy i minimalnych wymogów bhp, jakim musi odpowiadać monitor i klawiatura. Wydaje się, iż w sytuacjach, gdy to pracodawca zapewnia telepracownikowi sprzęt komputerowy, urządzenia te muszą spełniać kryteria określone w rozporządzeniu. Trudno natomiast odnieść je bezpośrednio do sytuacji, gdy pracownik posługuje się własnym sprzętem, choć pracodawca powinien zadbać o to, by wykonywanie pracy nie zagrażało zdrowiu pracownika. Można mieć tylko nadzieję, że polskie ustawodawstwo w tej kwestii zostanie dostosowane do przepisów obowiązujących w Europie i telepracownik również w Polsce będzie się cieszył takimi przywilejami, jak jego holenderski czy belgijski kolega.