Czas docenić teoretycznych informatyków. Bez ich pracy nie nosilibyśmy w kieszeniach mini komputerów, nie moglibyśmy dokładnie przewidywać pogody ani być na skraju niezawodnych obliczeń kwantowych. Avi Wigderson słusznie zasługuje na uznanie w tej dziedzinie za prace, które miały szeroki wpływ na wiele innych obszarów.

Association for Computing Machinery (Stowarzyszenie Maszyn Obliczeniowych), prestiżowa organizacja w dziedzinie informatyki, przyznało matematykowi Avi Wigdersonowi Nagrodę Turinga. Nagroda ta, często nazywana Noblem informatyki, nosi imię Alana Turinga, pioniera w tej dziedzinie. Jest uważana za jedno z najwyższych wyróżnień w informatyce i wiąże się z nagrodą pieniężną w wysokości miliona dolarów, co odzwierciedla znaczący wpływ pracy laureata.

Zobacz również:

• Usługi cyfrowe Ministerstwa Cyfryzacji laureatami międzynarodowego konkursu Emerging Europe Awards 2023

Wigderson jest teoretycznym informatykiem specjalizującym się w losowości, kryptografii, złożoności obliczeniowej oraz innych powiązanych dziedzinach. Pracuje jako profesor zaawansowanej matematyki w Instytucie Studiów Zaawansowanych w Princeton, w stanie New Jersey.

Teoretyczni informatycy zajmują się pytaniami takimi jak:

• "Czy ten problem można rozwiązać za pomocą obliczeń?"
• "Jeśli ten problem jest rozwiązywalny za pomocą obliczeń, ile czasu i innych zasobów będzie potrzebne?"

Zagłębiają się również w dziedzinę optymalizacji algorytmów komputerowych. Nie oznacza to, że najbardziej oczywisty sposób wykonania zadania jest najbardziej efektywny. Wigderson i inni w tej dziedzinie są pośrednio odpowiedzialni za przełomy we wszystkim — od kryptografii po uczenie maszynowe.

Badania Wigdersona o dużym znaczeniu

Wigderson prowadził badania teoretyczne, które stanowiły podstawę dla losowości obliczeniowej i pseudolosowości w systemach przez czterdzieści lat. Przez długi czas uważano, że chaotyczne systemy, takie jak pogoda czy mechanika kwantowa, są niemożliwe do zmodelowania za pomocą deterministycznych instrukcji ze względu na ich losowe zachowania.

W serii badań Wigderson i jego koledzy zakwestionowali powszechnie przyjęte założenia obliczeniowe, dowodząc, że wszystkie probabilistyczne algorytmy wielomianowe mogą być efektywnie "odrandomizowane" i stać się w pełni deterministycznymi. Odrandomizacja to proces zamiany probabilistycznego algorytmu w deterministyczny, co ma znaczące implikacje dla efektywności i niezawodności procesów obliczeniowych.

"Innymi słowy, losowość nie jest konieczna dla efektywnej obliczalności" — zauważa ACM. "Ta seria prac zrewolucjonizowała nasze rozumienie roli losowości w obliczeniach i sposób, w jaki myślimy o losowości".

Do najważniejszych prac Wigdersona należą artykuły "Hardness vs Randomness", "BPP Has Subexponential Time Simulations Unless EXPTIME has Publishable Proofs", i "P = BPP if E Requires Exponential Circuits: Derandomizing the XOR Lemma". Te prace stały się materiałem podstawowym dla innych badań w teoretycznej informatyce.

Jako profesor, Wigderson był mentorem dla studentów i kolegów. Ma pasję do swojej dziedziny i entuzjazm do dzielenia się swoją wiedzą z każdym, kogo spotyka.

Nagroda Turinga to duży zaszczyt

Nagroda Turinga to jedno z najbardziej prestiżowych wyróżnień w dziedzinie informatyki. Nie tylko honoruje indywidualne osiągnięcia naukowe, ale również podkreśla kluczową rolę informatyki w kształtowaniu współczesnego świata, od zaawansowanych algorytmów po innowacje w technologii cyfrowej i sztucznej inteligencji. Dzięki temu nagroda Turinga motywuje badaczy do dalszego poszukiwania nowych, innowacyjnych rozwiązań, które mogą przekształcić sposób, w jaki żyjemy i pracujemy.