Wikipedia - encyklopedia obosieczna

PC World Komputer Online: Jakie założenia tkwią u podstaw Wikipedii?

Paweł Wimmer: Przede wszystkim wolna wiedza i niczym nieograniczona możność edytowania haseł. Te dwa założenia spowodowały, że Wikipedia jest regularnie na 30-40 miejscu wśród najczęściej oglądanych witryn w światowym Internecie (wg danych Alexa -http://www.amazon.com/exec/obidos/tg/detail/-/B0002L3HPW/ref=alx_dp_tr_1/104-6809096-9403144?v=glance&vi=traffic&url=http://pl.wikipedia.org/ ), a przyciągnęła już dziesiątki tysięcy autorów z całego świata. No i wolna licencja, która pozwala kopiować hasła in extenso, obarczając jedynie obowiązkiem podania źródła.

Selena von Eichendorf: Wikipedia ma stanowić jak najszersze kompendium wiedzy na wszelakie tematy. Ma być zbiorem darmowej informacji oraz materiałów graficznych nieobwarowanych prawem autorskim (na wolnej licencji), z możliwością dalszego wykorzystania. Głównym założeniem jest więc dzielenie się wiedzą z wszystkimi, którzy jej potrzebują. Wikipedia opiera się o demokratyczne zasady - może ją tworzyć każdy, tak jak i każdy może z niej korzystać.

Czy nie boicie się, że szczytne idee zostaną wypaczone (jak to ma miejsce w opisywanych przykładach)?

Paweł Wimmer: Są wypaczane codziennie, ale spoza paru pochyłych i spróchniałych drzew wyziera piękny las. Wikipedia to homeostat, o zróżnicowanym czasie reakcji na odchylenia, który zawsze dąży do równowagi. Szacuję, że przeciętne hasło jest zawsze na poziomie 2/3 hasła optymalnego - te starsze sukcesywnie się doskonalą, te nowe rozpoczynają wędrówkę w górę po krzywej. To samonapędzający się sukces, rodzaj kuli śniegowej - im wieksza Wikipedia, tym chętniej przyłączają się ci, którzy lubią projekty odnoszące sukcesy. Wikipedia, jako całość, zdecydowanie pokonała inne projekty typu Wiki i przekroczyła masę krytyczną.

Selena von Eichendorf: Obawiamy się tego. Zagrożenie z pewnością istnieje - ryzyko jest wliczone w fakt, że Wikipedię może tworzyć każdy. Duża część osób tworzących teksty i wprowadzających zmiany robi to jak umie najlepiej, w dobrej wierze i na poprawnym poziomie merytorycznym. Nie ma jednak gwarancji, że każda zmiana jest "na lepsze", a każdy tekst wiarygodny, choć staramy się w miarę możliwości wpisy i zmiany kontrolować.

Czy istnieją jakieś metody weryfikacji artykułów?

Paweł Wimmer: Tylko "ręczne". Cały projekt zawierza wiedzy i kwalifikacjom wspólnoty wikipedystów jako całości, więc prędzej czy później zawsze hasło uzyskuje przyzwoity poziom. Brakuje na pewno większego udziału specjalistów z tytułami, ale całość jest i tak zadziwiająco dobra, biorąc pod uwagę brak kwalifikacji encyklopedycznych, a więc pracy zgodnie z wykształconymi przez stulecia regułami. W polskiej Wikipedii jest 50 administratorów, którzy całą dobę dyżurują i kontrolują poczynania internautów, nabierając z czasem wręcz instynktownego wyczucia, co jest dobre, a co wymaga poprawek, albo wręcz usunięcia. Ich oddanie, pracowitość i wiedza są godne uznania.

Selena von Eichendorf: Nie ma oficjalnej formy weryfikacji. Administratorzy (ok. 40 osób) oraz doświadczeni użytkownicy (mniej więcej drugie tyle) patrolują zmiany w artykułach, nie zawsze jednak są w stanie wychwycić błędy dotyczące dziedzin, w których się nie specjalizują. Część wikipedystów skupia się na artykułach związanych z ich wykształceniem czy zainteresowaniami - w takich przypadkach można liczyć na względną rzetelność informacji. Z wielu dziedzin jednak brakuje specjalistów, a masowość zmian utrudnia bieżącą kontrolę.

Czy ktokolwiek kontroluje autorów, sprawdza ich wiedzę przeczesując np. fora w poszukiwaniu ich wypowiedzi?

Paweł Wimmer: Nie, nie ma takiej możliwości. Musiałoby nas być pięć razy więcej. Przy anonimowości wielu autorów jest to zresztą w praktyce niemożliwe.

Selena von Eichendorf: Takie kontrole odbywają się tylko doraźnie, w razie szczególnych wątpliwości - nie ma specjalnej "komórki" do takich działań.

Czy prowadzicie może statystyki, jak często artykuły są poprawiane?

Paweł Wimmer: Tak, statystyki serwera podają liczbę edycji poszczególnych artykułów, widać ją też w historii każdego hasła. Niektóre były edytowane setki razy, inne tylko raz lub kilka razy.

Selena von Eichendorf: Proszę zajrzeć tu:

http://en.wikipedia.org/wikistats/PL/TablesWikipediaPL.htm

...i wyczytać cokolwiek Pana interesuje ze statystyk (aktualizowane były w październiku).

Czy istnieją szacunki mówiące o prawdopodobnej ilości błędów w Wikipedii?

Paweł Wimmer: Nie, ale można to ocenić drogą losowego wybierania haseł i oceniania ich jakości. Zresztą bez gwarancji, że poprawnie ocenimy jakość haseł, bo wymagałoby to renesansowej wiedzy osoby oceniającej. Łatwo znaleźć błąd w rodzaju "bitwa pod Grunwaldem była w 1310 roku", ale trudniej inne usterki, zwłaszcza w wielu wyspecjalizowanych dziedzinach wiedzy.

Selena von Eichendorf: Nie mam informacji o istnieniu takich szacunków.

Ile artykułów znajduje się w polskiej Wikipedii? Ilu autorów je napisało?

Selena von Eichendorf: O godz. 21.26 10 grudnia Wikipedia ma 147 569 artykułów i ok. 24 500 zarejestrowanych użytkowników, z czego ok. 1/10 dokonała co najmniej 10 zmian w artykułach.

Paweł Wimmer: (...) Pierwotnych autorów jest zapewne kilkuset, może nieco więcej, natomiast edycji dokonywało na pewno kilka tysięcy osób. Rekordziści mają po kilka tysięcy edycji.