Dawanie wzbogaca

Siła pieniędzy

Dawanie wzbogaca

Rafał Jakubowicz, bez tytułu, 2007, fot. S. Madejski

Wielu sponsorów i mecenasów sztuki można znaleźć w branży finansowej. Jedną z pierwszych firm, które podjęły inicjatywę zintegrowania sztuki współczesnej ze światem biznesu był, przed prawie trzydziestu laty, Deutsche Bank (zob. ramki na str. 50). "Bank szybko zyskał status swego rodzaju punktu odniesienia w dziedzinie korporacyjnego zaangażowania w promocję sztuki" - podkreśla Anna F. Rybałtowska, Head of Corporate Communications w Deutsche Bank Polska SA, i uzasadnia: "Kolekcję Deutsche Bank tworzy ponad pięćdziesiąt tysięcy prac - głównie na papierze, ale także obrazów, fotografii i rzeźb. Wystawiany w biurach i oddziałach banku na pięciu kontynentach ten największy na świecie zbiór dzieł w posiadaniu przedsiębiorstwa daje przekrojowe spojrzenie na sztukę od okresu powojennego do współczesności".

Związki banków ze sztuką stają się coraz popularniejsze i silniejsze, a ponadto zyskują na uznaniu w społeczeństwie. "Za wieloletnie wspieranie ważnych wydarzeń artystycznych, stałe dotowanie instytucji i organizacji kulturalnych, a także za własne inicjatywy promocji kultury" tytuł Mecenasa Kultury Ministerstwo Kultury przyznało m.in. Bankowi BPH. Oczywiście, dużej i bogatej firmie łatwiej ponieść nakłady na coś, co nie zawsze przekłada się na bezpośrednie i mierzalne efekty marketingowe. Małe przedsiębiorstwa nie kwestionują wpływu działań sponsoringowych w kulturze i sprawowania mecenatu nad nią na kształtowanie wizerunku firmy. Jednak rzadko mogą sobie pozwolić na poważne nakłady na taki cel. Lecz skromny budżet nie musi być przeszkodą; nawet wielcy sponsorzy i mecenasi nie lekceważą małych projektów.

Nie zawsze zresztą chodzi o środki finansowe. Klasycznym przykładem jest firma Art Marketing Syndicate (AMS), która w ramach Zewnętrznej Galerii AMS udostępnia swoje billboardy na prezentację prac młodych artystów.

Działać lokalnie i... globalnie

Dawanie wzbogaca

Galeria Rusz (Rafał Góralski, Joanna Górska), Opór, 2007 fot. S. Madejski

Aby dostrzec imprezy z godnym uwagi potencjałem marketingowym albo po prostu okazać zrozumienie dla potrzeb i artystów, i konsumentów kultury, warto spojrzeć bardziej lokalnie. PKO Bank Polski od dziesięcioleci stara się zaakcentować swoją obecność w życiu lokalnych środowisk. W ramach ogólnopolskiego programu pn. PKO Bank Polski Kulturze Narodowej wspiera m.in. wiele projektów z zakresu kultury, i to nie tylko ogólnopolskich czy międzynarodowych, ale także tych o zasięgu lokalnym. W roli mecenasa (wielokrotnie uhonorowanego tytułem Mecenasa Kultury) bank umożliwia działanie takim instytucjom kultury, jak filharmonie, muzea, biblioteki i teatry.

Podobne podejście ma Powszechny Bank Kredytowy (PBK), który co roku do konkursu o tytuł Mecenasa Kultury zgłasza kilkadziesiąt przedsięwzięć w różnych kategoriach. Wielość projektów wynika między innymi z angażowania się także w inicjatywy lokalne - małe, a jednak cenne.

Efekty daje także spojrzenie odwrotne, globalne. W roku dwudziestolecia przyznania literackiej nagrody Nobla wybitnemu poecie Josifowi Brodskiemu młoda moskwiczanka Olga Levina niedawno wydała w Polsce dwupłytowy album z czytanymi przez Jerzego Radziwiłowicza wierszami noblisty w przekładzie Stanisława Barańczaka. "Język polski był pierwszym językiem obcym, na który przetłumaczono wiersze Josifa Brodskiego" - wyjaśnia Levina. To prywatne, z pasją zrealizowane przedsięwzięcie ma symboliczną wymowę również w kontekście relacji z naszym wschodnim sąsiadem.

Takie indywidualne postawy również bywają uhonorowane, Claude i Paweł Sanguszko otrzymali tytuł Mecenasa Kultury w kategorii Donator za przekazanie w formie darowizny zbioru dzieł sztuki dla Muzeum Okręgowego w Tarnowie.

Mecenas z misją

Jak może wyglądać mecenat? Niedawno zakończyła się trzecia edycja konkursu Spojrzenia - Nagroda Fundacji Deutsche Bank. "Konkurs i wystawę objął patronatem Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a organizatorami projektu są Zachęta Narodowa Galeria Sztuki i Deutsche Bank Polska SA" - informuje Olga Gawerska, rzecznik prasowy Zachęty. "W tym roku jury (przedstawiciele świata sztuki z kraju i zagranicy) nagrodę główną przyznało krakowskiemu artyście Jankowi Simonowi, nagrodę publiczności zaś otrzymał Michał Stachyra. Niezależnie od ekspozycji w Zachęcie, prace znajdą miejsce w przestrzeni miasta, ich fotografie będą prezentowane na stacjach metra Świętokrzyska oraz Centrum (w Galerii Pociąg do Sztuki)".

"To jedyna w Polsce nagroda przyznawana artyście młodemu, a jednocześnie uznanemu" - mówi Rybałtowska. Olga Gawerska ocenia: "Konkurs ‘Spojrzenia' to oryginalny polski projekt sięgający do międzynarodowej tradycji wyróżnień, takich jak Turner Prize czy Vincent Award. Nagroda jest finansowym wsparciem dla artysty, umożliwia mu dalszą spokojną pracę i rozwój. Wystawa i jej promocja wiele znaczą, dwujęzyczny katalog to portfolio artystów, ułatwiające kontakty zawodowe. Konkurs służy nie tylko promocji polskiej sztuki współczesnej w kraju i za granicą. Stanowi także scenę dla prezentacji najciekawszych postaw artystycznych z ostatnich dwóch lat".

Zaangażowanie Deutsche Bank w promocję sztuki nie ogranicza się do okazjonalnych przedsięwzięć, raczej łączy się z postawą wpisania sztuki w codzienność. Rybałtowska zaznacza: "Idea ‘Sztuka w miejscu pracy' nie narodziła się z dążenia do inwestycji, ale z potrzeby wzbogacenia sfery kulturalnej. Dzięki sztuce możliwa jest refleksja nad przeszłością i spojrzenie w przyszłość. Kontakt ze sztuką współczesną, obcowanie z pracami najbardziej liczących się artystów naszych czasów, bez wizyty w muzeum czy galerii - to dar banku dla klientów i odwiedzających Deutsche Bank".