15 lat przeglądarki internetowej. Krótka historia surfowania

Pierwszą opracowaną przeglądarką była Mosaic Netscape 0.9. Jej nazwę zmieniono później na Netscape Navigator. Nowy program umożliwiał pokazywanie zamieszczonych w Internecie tekstów i grafik. Bazował na kodzie opracowanym w NCSA, centrum naukowym przy Uniwersytecie Illinois. Jego współautorem był Marc Andreessen, który był także współzałożycielem Netscape’a. Rozpoczęła się nowa era Internetu, był to też początek wojny przeglądarek, która trwa aż do dzisiaj.

Sukces Netscape’a był oszołamiający. Udało mu się zdobyć aż 90 proc. rynku, a ludzie odkryli zalety surfowania. Zupełnie inaczej wyglądała jego sytuacja w okolicach 2000 r. Wówczas jego udziały w rynku spadły do zaledwie 1 proc. (według danych Janco Associates). Rozpoczął się okres panowania Internet Explorera.

Mało kto pamięta, że po raz pierwszy przeglądarka Microsoftu (w wersji 1.0) pojawiła się w pakiecie Windows 95 Plus! Pack. Zbudowano ją na bazie oprogramowania firmy Spyglass, części NCSA, która dysponowała prawami do tej samej technologii, na bazie której zbudowano Mosaica. Kluczowym posunięciem Microsoftu, które zapewniło sukces jego przeglądarce, okazało się dołączenie za darmo Internet Explorera do sytemu operacyjnego. Na efekty nie trzeba było długo czekać. Już po dwóch latach role się zamieniły, i to Internet Explorer zdetronizował Netscape’a uzyskując 49 proc. udziałów w rynku przeglądarek wobec 46 proc. Netscape’a (dane Janco Associates).

Nowy niszowy gracz

Wówczas na arenę wkroczyła Opera. Mało znana norweska firma Opera Software przygotowała produkt, któremu przez wiele lat udało się zdobyć niewielki udział w rynku. Najnowsza wersja programu - Opera 10 - pojawiła się we wrześniu tego roku. Obecnie Opera Software utrzymuje, że ma 40 milionów użytkowników, którzy korzystają z przeglądarki na różnych systemach operacyjnych. Natomiast z mobilnej wersji Opery - Opery Mini korzysta około 30 milionów osób, w tym wielu użytkowników BlackBerry.

Netscape przegrywa, niech żyje Mozilla

W lutym 1998 roku powstał open source’owy projekt Mozilla, którego celem było dostarczenie na rynek bezpłatnej przeglądarki. Wówczas już było jasne, że Netscape przegrał pierwszą wojnę przeglądarek z Internet Expolorerem. Produkt Microsoftu okupował pierwsze miejsce na rynku z blisko 70 proc. udziałami. Netscape mógł się pochwalić zaledwie 28 proc.

Przez chwilę, w 1998 roku pojawiła się nadzieja dla Netscape Navigatora. Na jego kupno zdecydował się AOL, jednak nie był już w stanie przywrócić mu świetności. W grudniu 2007 roku AOL ogłosił że dłużej nie będzie wspierać opracowywania Navigatora. To praktycznie był koniec pierwszej przeglądarki stron WWW. Przeglądarki, która doczekała się także spolonizowanej wersji o nazwie Sylaba Komunikator.

W 2003 do twórców przeglądarek dołączył Apple z Safari. Stała się ona standardową przeglądarką wbudowaną w system operacyjny Maków. Cztery lata później pojawiła się Safari przeznaczona dla systemów Windows XP i Windows Vista. Safari znalazła też zastosowanie w iPhonie. Pomimo zalet, m.in. szybkości, przeglądarka Apple’a pozostaje niszowym graczem z mniej niż 1 proc. udziałów w rynku (dane Janco Associates).

W 2004 roku pojawia się Firefox, który szybko zyskał opinię szybkiej alternatywy dla Internet Explorera. Do przeglądarki Microsoftu należało wówczas 87 proc. rynku. Jednak Firefox systematycznie rozpoczął zdobywanie w nim udziałów. Pod koniec lipca tego roku - wg firmy StatCounter - wyniosły one globalnie ponad 30 proc. Firefox powstał jako część projektu Mozilli. Ujrzał światło dziennie pod nazwą Phoenix, potem zmienił ją na Firebird, dopiero w 2004 przeglądarkę nazwano Firefox. Jej twórcami byli Dave Hyatt i Blake Ross.

2007 r. przynosi wydarzenie, którego finał miał miejsce kilka dni temu. Opera złożyła skargę przeciw Microsoftowi do Komisji Europejskiej, twierdząc, że narusza on prawo antymonopolowe, dołączając Internet Explorera do Windows. Po dwóch latach doszło do ugody Microsoft zobowiązał się do zamieszczenia w Windows 7 okna wyboru przeglądarki - to użytkownicy będą mogli decydować, która przeglądarka będzie domyślna w Windows.

Chrome, nowy gracz

W 2008 roku na scenę wkroczył Google Chrome. Celem Google’a było opracowanie szybkiej przeglądarki o prostym interfejsie. Jednak na razie Chromowie nie udało się podbić rynku - może się pochwalić zaledwie 3,7 proc. udziału w rynku. Jak na produkt Google to niewiele. Odpowiedzią Microsoftu na poczynania konkurencji była nowa wersja Internet Explorera, oznaczona numerem 8. Nowości wprowadzone w przeglądarce były próbą podreperowania udziałów w rynku, które spadły do 68 proc. (Janco Associates).

Nowe funkcje pojawiły się też w Firefoksie, w wersji 3.5. Wzorem Chrome’a i Internet Explorera wprowadzono funkcje prywatnego przeglądania Internetu. Według danych Mozilli, z jej przeglądarki korzysta 300 milionów ludzi na całym świecie.

15 lat po opracowaniu pierwszej przeglądarki swój powrót na rynek z nowym produktem zapowiedział Marc Andreessen, twórca Mosaic. RockMelt ma być przeglądarką zintegrowaną z aplikacjami webowymi oraz sieciami społecznościowymi. Podobny projekt przeglądarki z funkcjami społecznościowymi jest już dostępny - to Flock.