Jak CBŚ w sieci czuwa

- Jeśli ktoś proponowałby Pani dwuletniego Mercedesa pięćsetkę za 10 tys. zł, to by się Pani zastanowiła czy kupiła?. - Na pytania o oszustwa w internecie, w tym na platformach aukcyjnych, odpowiada podinspektor Jan Hajdukiewicz z Centralnego Biura Śledczego.

Jak CBŚ w sieci czuwa
Spotykamy się w Komendzie Głównej Policji. To znaczy, że Centralne Biuro Śledcze nie jest jednostką niezależną od Policji?

Biuro Śledcze jest jednostkę policyjną, podlegającą komendantowi głównemu Policji. Jest jednym z biur Komendy Głównej Policji, choć o specyficznym charakterze.

Jak się nazywa jednostka, która zajmuje się internetem?

Jak CBŚ w sieci czuwa

Jan Hajdukiewicz z zespołu ds. przestępczości intelektualnej, komputerowej i kartowej

W ramach Centralnego Biura Śledczego jest wydział zajmujący się przestępczością ekonomiczną, a w ramach tego wydziału jest zespół zajmujący się przestępczością intelektualną, komputerową i kartową. Do czerwca ubiegłego roku ten zespół był zlokalizowany w Biurze Służby Kryminalnej. Zmiany były minimalne, prace są kontynuowane, tylko w nieco innej strukturze.

Kto pracuje w tym zespole i jak liczny on jest? Czy pracują tu informatycy?

Na pewno jest nas za mało, bo przestępczość tego rodzaju rozwija się znakomicie. Gross przestępstw kryminalnych i pospolitych powoli wchodzi w sferę przestępczości wymagającą pewnej wiedzy technicznej i przestępczości internetowej. Moim zdaniem istnieje konieczność rozwoju tego typu jednostek, w tym terenowych, gdyż przesuwanie przestępstw w tę sferę będzie coraz częstsze. Dla przykładu dzieje się tak w przypadku piractwa. Dotychczas płyty były sprzedawane na stadionie czy na bazarze, obecnie podaż plików muzycznych jest oferowana na łączach internetowych.

Obecnie nie ma jednostek terenowych?

Oczywiście że są. I zajmują się tą samą dziedziną. Obecna struktura była tworzona od szeregu lat, praktycznie od uchwalenia ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. W każdej Komendzie Wojewódzkiej Policji, w wydziale do walki z przestępczością gospodarczą znajduje się komórka zajmująca się tego rodzaju przestępczością. W większych komendach też są przynajmniej stanowiska dla osób, które tego rodzaju sprawy prowadzą. Nasza jednostka z uwagi na większe doświadczenie i dobre wyposażenie zajmuje się koordynacją, ale też pomocą w ustalaniu sprawców w trudnych przypadkach.

Co to znaczy, że jednostka jest dobrze wyposażona?

Jak CBŚ w sieci czuwa

Pracujemy co najwyżej po dwie osoby w pokoju. Ja pracuję sam. Hałas i harmider w tej pracy przeszkadzają. Na jednej wielkiej sali może być stanowisko dowodzenia ruchem, ale hala nie jest rozwiązaniem tam, gdzie się dokonuje analizy zawartości dysków komputerowych.

Proszę nie oczekiwać, że ja powiem jakie programy używamy czy jakie parametry mają nasze komputery. My nie możemy z tej rozmowy robić informacji dla przestępców czego się mają spodziewać i kogo mają przeciwko sobie. Wielu dziennikarzy pyta o rzeczy, które gdyby były opublikowane, stanowiłyby ułatwienie dla przestępców.

Mamy niezły sprzęt, który częściowo został zakupiony za unijne pieniądze, częściowo z rezerw budżetowych państwa.

Powiedział Pan, że osób w zespole jest zbyt mało. A co z jakością?

Ci ludzie są oficerami Policji i jednocześnie muszą reprezentować określoną wiedzę, co może być problemem, ale tacy ludzie się zebrali. To policjanci z cywilnym, wyższym wykształceniem, wielokrotnie nie jednej uczelni. Nie wszyscy są informatykami, ale to wcale nie oznacza, że są gorsi. Jeden z moich najlepszych kolegów i współpracowników jest absolutnym szaleńcem i pasjonatem w temacie komputerowym.

Pracę w zespole zaczynaliśmy już w połowie lat dziewięćdziesiątych. Jednostka rozwija się już od dziesięciu lat doładowywana wiedzą przy okazji rozmaitych szkoleń i unijnych programów dostosowawczych.

Wszyscy się ustawicznie szkolą?

Tak.

Gdzie odbywają takie szkolenia?

Organizują je zachodnie policje, które mają większe doświadczenie, bo jeszcze wcześniej zaczynali. Poza tym Unia też organizuje szkolenia. Obejmują przestępczość komputerową, intelektualną, naruszenia praw własności praw autorskich i praw przemysłowych czy przestępczość kartową.